ދަ ޓެލެގްރާފް އެންޑް ޑިފެންސް ސެކިއުރިޓީ އޭޝިއާ އިން ބުނި ގޮތުގައި އީރާނުން ވަނީ ޑިއޭގޯ ގާސިއާއަށް ވަރުގަދަ ހަމަލާއެއް ދިނުމަށް ތައްޔާރުވުމަށް އެގައުމުގެ އަސްކަރީ ފައުޖުތަކަށް އަންގާފަ އެވެ. ދާދި ފަހުން އެމެރިކާއިން ބީ-2 ސްޕިރިޓް ސްޓެލްތް ބޮން އުފުލާ އުޅަނދުތައް އެ ބޭސްއަށް ވަނީ ފޮނުވާފަ އެވެ. މި ހަނގުރާމަވެރި ޖެޓްތަކަކީ ބިމުގެ އަޑީގައި ހަދާފައިވާ ތަންތަން ހަލާކުކުރުމަށް ފަރުމާކޮށްފައިވާ 'މެސިވް އޯޑަނަންސް ޕެނެޓްރޭޓާ' ފަދަ ނިއުކްލިއާ އަދި ކޮންވެންޝަނަލް ހަތިޔާރު އުފުލުމުގެ ގާބިލުކަން ލިބިފައިވާ ޖެޓްތަކެކެވެ. އީރާނުން ދެކޭ ގޮތުގައި މިއީ އަސްކަރީ ފިޔަވަޅެއް އެޅުމަށް ތައްޔާރުވަމުންދާކަމުގެ ހެއްކެެއް ކަމަށެވެ. 

ނިއުކްލިއާ މަޝްވަރާތައް އަލުން ފެށުމަށް އެމެރިކާއިން ގޮވާލި ގޮވާލުންތައް ދެކޮޅުހެދުމުގެ އިތުރުން އީރާނުގެ އޮފިޝަލުން ވަނީ އެއްވެސް ހަރުކަށި ފިޔަވަޅެއް އަޅައިފިނަމަ ސީދާ ބަދަލު ހިފާނެ ކަމުގެ އިންޒާރު ވެސް ދީފަ އެވެ. އީރާނުގެ އެންމެ މަތީ ލީޑަރު އާޔަތުالله އަލީ ޚާމަނާއީ ވިދާޅުވީ އީރާނަށް ހަމަލާދީފިނަމަ އެމެރިކާއަށް ވަރުގަދަ ހަމަލާއެއް ދޭނެ ކަމަށެވެ. އީރާނުގެ ދައުލަތުގެ މީޑިއާ ރިޕޯޓްތައް ބުނާ ގޮތުން ބެލިސްޓިކް މިސައިލާއި އަމިއްލައަށް ގޮވާ ޑްރޯން ބޭނުންކޮށްގެން ޑިއޭގޯ ގާސިއާއަށް އަމާޒުކުރަން ތެހެރާން އޮތީ ތައްޔާރަށެވެ.

ޑިއޭގޯ ގާސިއާ އަކީ އެމެރިކާ އާއި އިނގިރޭސިވިލާތް ގުޅިގެން ހިންގާ އަސްކަރީ ފެސިލިޓީއެކެވެ. އެތަން ހިންގަނީ މެދުއިރުމައްޗާއި ދެކުނު އޭޝިއާ އަދި އެފްރިކާގައި ހުންނަ އެމެރިކާގެ އަސްކަރީ މިޝަންތަކުގެ މުހިންމު ލޮޖިސްޓިކްސް އެންޑް އޮޕަރޭޝަންސް ބޭސްއެއްގެ ގޮތުގަ އެވެ. ރާއްޖޭގެ ދެކުނުން ގާތްގަނޑަކަށް 700 ކިލޯމީޓަރު ދުރުގައި އޮންނަ މި ތަނަކީ ރާއްޖޭގެ ބައެއްކަމަށް ގިނަ ދިވެހިން ގަބޫލުކުރެ އެވެ.

ނަމަވެސް ތާރީހީ ލިއުންތަކަށް ބަލާއިރު ޑިއޭގޯ ގާސިއާ އާއި ޗާގޯސް އާކިޕެލަގޯގެ އެހެން ރަށްތަކަކީ މޮރިޝަސްގެ ތާރީޚުގެ ބޮޑު ބައެއްކަމަށް ބުނެއެވެ. ނަމަވެސް 1965 ވަނަ އަހަރު ޑިއޭގޯ ގާސިއާ ހިމެނޭ ގޮތަށް ޗާގޯސް އާކިޕެލަގޯ މޮރިޝަސްއާ ވަކިވެ، އަލަށް އުފެއްދި ބްރިޓިޝް އިންޑިއަން އޯޝަން ޓެރިޓަރީ (ބީއައިއޯޓީ)ގެ ބައެއްގެ ގޮތުގައި ހިމެނުނެވެ.

ދިވެހިރާއްޖެއަށް މިކަމުގެ ކުރާނީ ކޮން އަސަރެއް؟

އެމެރިކާ އާއި އީރާނުގެ ހަމަނުޖެހުންތަކުގައި ރާއްޖެ ބައިވެރިނުވި ނަމަވެސް، އެންމެ 700 ކިލޯމީޓަރު ދުރުގައި އޮންނަ ޑިއޭގޯ ގާސިއާއާ ގާތްވުމުން، އީރާނުން އަސްކަރީ މަރުކަޒަށް ހަމަލާދީފިނަމަ ނުސީދާ ގޮތުންނަމަވެސް ރާއްޖެއަށް ސީރިއަށް އަސަރުތަކެއް ކޮށްފާނެއެވެ. 

އެންމެ ބޮޑު ކަންބޮޑުވުމަކީ ވައިގެ ސަރަހައްދުގެ ސަލާމަތާއި ރައްކާތެރިކަމެވެ. ޑިއޭގޯ ގާސިއާއާ ދިމާލަށް ފޮނުވާލާ މިސައިލް ނުވަތަ ޑްރޯންތައް ރާއްޖޭގެ ސަރަހައްދުން ދަތުރުކޮށްފާނެ ކަމަށް ބެލެވެ އެވެ. އެފަދަ ހަމަލާއެއް ކުރިއަށް ގެންގޮސްފިނަމަ އާބާދީ ބޮޑު ސަރަހައްދުތަކަށް ނުވަތަ ކައިރި ކަނޑުގެ ސަރަހައްދަށް ކުނި ވެއްޓި އާންމުންނާއި ކޮމާޝަލް އުދުހުންތަކަށް ނުރައްކާ ވެދާނެ އެވެ.

އަދި ކަނޑުމަތީގައި ވެސް ނުރައްކާތައް އެބަހުއްޓެވެ. ކާބޯތަކެތީގެ ބާވަތްތަކާއި ތެލާއި މުދަލަށް ޝިޕިން ރޫޓްތަކަށް ރާއްޖެ ވަރަށް ބޮޑަށް ބަރޯސާވެ އެވެ. މި ސަރަޙައްދުގައި އަސްކަރީ ޙަރަކާތްތައް ހިންގުމުގެ ސަބަބުން ޝިޕިން ލަސްވެ، އުޅަނދުތަކުގެ މަގު ބަދަލުކޮށް، ނުވަތަ މެދުކެނޑުމުގެ ސަބަބުން ޢާންމު ދިރިއުޅުމަށާއި އިޤްތިޞާދަށް ބުރޫއަރާނެއެވެ. މަސްވެރިކަމާއި ފަތުރުވެރިކަމަށް ވެސް ސަލާމަތީ ގޮތުން އަޅާފައިވާ ފިޔަވަޅުތަކުގެ ސަބަބުން ނުވަތަ ދަތުރުފަތުރުގެ އިތުބާރު ދަށަށް ދިއުމުގެ ސަބަބުން ވެސް އަސަރު ކޮށްފާނެ އެވެ.

އެންމެ ގޯސް ހާލަތުގައި ނިއުކްލިއާ ހަތިޔާރު ބޭނުންކޮށްފިނަމަ ރާއްޖޭގެ އިތުރުން، ދުނިޔޭގެ ތިމާވެއްޓަށް އަންނަ ބަދަލުތައް ކުރިމަތިވާނެ އެވެ. ވައި ފިނިވެ، ވިއްސާރަ މަދުވެ، ކަނޑުގެ ދިރުންތަކަށް ގެއްލުންވާނެ ކަމުގެ އިންޒާރު ސައިންސްވެރިން ވަނީ މީގެކުރިންވެސް ދީފަ އެވެ.

ސީދާ ޓާގެޓަކަށް ނުވި ނަމަވެސް ރާއްޖެ އޮތީ ސްޓްރެޓެޖިކް އަދި ނާޒުކު ތަނެއްގަ އެވެ. އަދި މިކަންކަން މޮނިޓަރކޮށް، ވައިގެ، ކަނޑު އަދި ތިމާވެށީގެ ސަލާމަތަށް ކުރިމަތިވެދާނެ ހުރަސްތަކަށް ތައްޔާރުވުމަށް އޮފިޝަލުންގެ ކިބައިން ދަނީ އިލްތިމާސްކުރަމުންނެވެ.